lobby van één miljard
Posted by Rob Olie woensdag 20 oktober 2010, 15:23:25
In het artikel van de hand van Gijs Herderscheê in De Volkskrant wordt beschreven dat ziekenhuizen, artsen, apothekers, verpleegkundigen etc. jaarlijks circa 1 miljard euro uitgeven om hun belangen te behartigen bij het Ministerie van VWS. Dit is gebaseerd op een onderzoek van Tony Lamping, directeur bij Zorgverzekeraars Nederland (ZN), een andere grote belangenorganisatie. Lamping begon zijn onderzoek om te kijken hoe de macht in de zorg is verdeeld.
“Macht” en “lobby” lijken 2 begrippen die sterk met elkaar in verband worden gebracht. Stel de volgende vraag eens aan een willekeurige voorbijganger: “wat is lobby?” en je krijgt ongetwijfeld een negatief beeld voorgeschoteld.
Vanmorgen werd ik gebeld om mijn mening te geven. De eerste vraag: “is lobby slecht?”. Het uitgangspunt van deze vraag is al negatief. Waarom zou lobby slecht moeten zijn? Het gaat immers om het uitwisselen van informatie. Zowel richting overheid en politiek als richting andere brancheorganisaties en/of belangenbehartigers.
Op basis van deze informatie-uitwisseling kunnen besluiten worden genomen en kan mogelijk zelfs beïnvloeding plaatsvinden. De term “interactieve beleidsontwikkeling” is een aantal jaren erg populair geweest. Als we deze term analyseren komt het er simpelweg op neer dat men het oor te luister legt bij het veld. Het veld waar de ervaring ligt, en waar in de praktijk de Haagse ideeën moeten worden uitgevoerd. Is het dan een slechte zaak als een belangenbehartiger de ideeën van zijn/haar achterban bij de ambtenaar of politicus kenbaar maakt? Deze belangenbehartiger is immers niet de enige partij die bij de ambtenaar of politicus aanklopt. Door de informatie van al deze belangenbehartigers te verzamelen zal de ambtenaar of politicus een weloverwogen oordeel kunnen vormen over de materie en tot een degelijk besluit kunnen komen.
In het licht van het bovenstaande ben ik daarom van mening dat lobby niet slecht is, maar van toegevoegde waarde is voor besluitvormingsprocessen. Hierbij vooropgesteld dat de lobbyactiviteiten zuiver en integer verlopen. De leden van de Beroepsvereniging van Public Affairs hebben door hun lidmaatschap de beroepscode onderschreven. Integriteit en betrouwbaarheid van informatie staan voorop. Laten we bovendien de ambtenaren en politici niet onderschatten. Als de door de belangenbehartiger verstrekte informatie onjuist blijkt te zijn, zal het de volgende keer aanzienlijk moeilijker zijn om de betreffende ambtenaar of politicus om de tafel te krijgen. Voor zowel de belangenbehartiger als de ambtenaar of politicus geldt: er wordt geïnvesteerd in een duurzame relatie waarbij integriteit van essentieel belang is. Lobbyisten die zich niet aan deze elementaire regels houden, komen vroeg of laat zichzelf tegen.
Een ander punt waaraan wij dreigen voorbij te gaan is dat al die “lobbyclubs” zich niet alleen met activiteiten in “het Haagse” bezighouden. Zo was ik zelf enige tijd de Haagse voorpost van een grote belangenbehartiger. Maar collega’s van mij hielden zich bezig met beleidsontwikkeling, wetgevingstrajecten, communicatie met de achterban, voorlichtingstrajecten etc. Kortom, belangenbehartigers doen meer dan politiek of ambtenaren van informatie voorzien.
Zijn belangenbehartigers machtig? Een goede lobbyist weet op integere wijze zijn boodschappen duidelijk te maken. Op inhoudelijke gronden, zonder dwang en eerlijk en zal niet met de eer willen strijken van de behaalde successen.