gekozen leiband
van onze webredactie – oud-wethouder Robbert Baruch schrijft een afgewogen betoog over de aangekondigde mondelinge vragen van Henk van Gerven (SP) over een werkbezoek van Erik Ziengs (VVD) aan een tabaksbedrijf. Alleen in een totalitaire staat zijn gekozen volksvertegenwoordigers aan de leiband van de regering gelegd en in het Algemeen Overleg over alcohol en tabak (op 15 februari 2017) trapte de staatssecretaris van VWS, Martin van Rijn (PvdA) daar dan ook niet in.
Een dikke adder zat onder het gras. Kamerleden hebben een eigen bevoegdheid. Dat een Kamerlid schijnbaar als verlengstuk van een stichting (in dit geval, de SP als de spreekwoordelijke marionet van de anti-roken-beweging) een klacht deponeert in de Tweede Kamer brengt gevaren met zich mee: als de stichting bijbedoelingen heeft of onderdeel is van een intransparante lobby, kan dat niet de bedoeling zijn van een klachtenprocedure.
Dat Kamerlid Van Gerven nu de indruk wekt het andere Kamerlid Ziengs door de staatssecretaris op het matje te laten roepen is staatsrechtelijk onjuist en de omgekeerde wereld. Het is nóg ingewikkelder: de anti-rokenstichting heeft een klacht ingediend bij het Presidium van de Kamer over het werkbezoek; en de SP gaat daar overheen met vragen aan de staatssecretaris.
Een gekozen Kamerlid legt verantwoording af aan de kiezer. De vraag van Van Gerven is dus op zijn minst opmerkelijk, maar verdient het om plenair behandeld te worden zodat duidelijk kan worden hoe de SP de relatie tussen de regering en de volksvertegenwoordiger ziet. Nu loopt SP-er Van Gerven aan de leiband van een activistische anti-rokengroep en wordt werktuig van hun bedoelingen.
En die anti-rokenstichting zou er goed aan doen om de transparantie die zij opleggen aan de tabaksindustrie op zichzelf van toepassing te verklaren. De site van de stichting wordt gemaakt door een andere stichting en de gelden worden beheerd door het Nederlands Kanker Instituut. Er is geen financieel jaarverslag van de stichting (althans niet on-line beschikbaar; althans, Baruch kan het niet vinden) en het is dus niet te controleren of de stichting niet -bijvoorbeeld- wordt gesteund door de farmaceutische industrie (er zitten nogal wat artsen in het bestuur) met als doel hun imago op te poetsen. Baruch zegt niet dat het zo is, maar merkt op dat het niet makkelijk controleerbaar is.
Tags: kamervragen, lobbyactiviteiten, lobbypraktijk, reputatie, transparantie, Tweede Kamer, Van Rijn, VWS